Nội dung bài viết
Từ cuối năm 2024, một số hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội đã hé lộ sự xuất hiện của một dòng máy bay chưa từng được công bố chính thức, với thiết kế cánh liền thân và kích thước vượt trội so với J-20 hay J-35. Loại máy bay mới – được gọi tạm là J-36 – có ba động cơ phản lực, cấu hình tàng hình không đuôi, và dáng vẻ “lai” giữa oanh tạc cơ tàng hình tầm xa và tiêm kích cơ động cao.
Kích thước lớn, thiết kế táo bạo
Theo truyền thông kỹ thuật nước ngoài, J-36 có chiều dài khoảng 23 mét và trọng lượng cất cánh có thể lên tới 54–60 tấn – gần gấp đôi so với J-20. Thân máy bay thiết kế dạng cánh liền thân (blended wing body) giúp giảm tiết diện radar, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn về khả năng điều khiển khí động học, đặc biệt khi không có cánh đuôi thẳng đứng như các mẫu truyền thống.
Việc vận hành một máy bay cỡ lớn, ba động cơ, không có đuôi từ tàu sân bay là điều chưa từng có trong lịch sử hàng không quân sự. Tuy nhiên, Trung Quốc dường như đang đầu tư mạnh vào các hệ thống điều khiển lực trực tiếp (direct force control) để bù đắp hạn chế về khí động học và giúp máy bay có thể hạ cánh trên tàu sân bay trong điều kiện gió mạnh, biển động.
Lai giữa tiêm kích và oanh tạc cơ: Có quá tham vọng?
J-36 mang nhiều dấu hiệu cho thấy nó là một thiết kế “hợp thể”: vừa có mũi nhọn và cửa hút khí giống F-22/F-35 để đạt tốc độ cao, vừa có khoang chứa vũ khí lớn nằm trong thân – đặc điểm điển hình của máy bay ném bom tàng hình như B-2 hay B-21.
Câu hỏi đặt ra là: Liệu có thể chế tạo một máy bay tàng hình vừa đủ cơ động để đối đầu trên không, vừa mang đủ tải trọng để tấn công nhiều mục tiêu mặt đất trong một phi vụ? Nếu thành công, đây sẽ là một bước đột phá trong thiết kế chiến đấu cơ – một dạng “oanh tạc cơ chiến thuật” có thể hoạt động ở tầm thấp, mang nhiều vũ khí, bay lâu hơn và vẫn giữ được khả năng né tránh radar.
Tuy nhiên, việc tích hợp ba động cơ có thể làm tăng nhiệt lượng phát ra – yếu tố bất lợi với khả năng tàng hình. Cấu trúc thân lớn cũng khiến máy bay dễ bị radar phát hiện nếu không kiểm soát tốt thiết kế mặt cắt và vật liệu hấp thụ sóng điện từ.
Hệ thống tác chiến chưa rõ ràng
Cho đến nay, không có thông tin chính thức nào về hệ thống cảm biến, điều khiển hỏa lực hay năng lực tác chiến mạng trung tâm (network-centric warfare) trên J-36. Nếu chỉ đơn thuần là một mẫu thử công nghệ mà chưa có hệ thống điều khiển vũ khí và cảm biến tầm xa hiện đại, J-36 vẫn còn xa mới đạt được tầm vóc như F-35 hoặc B-21.
Một chi tiết đáng lưu ý là mẫu J-36 bị phát hiện gần đây vẫn còn gắn đầu dò dữ liệu thử nghiệm – dấu hiệu cho thấy máy bay đang ở giai đoạn bay thử sơ khởi.
Tham vọng chiến lược hay bài toán hiệu quả?
Sự xuất hiện của J-36, nếu được xác nhận và hoàn thiện, cho thấy Trung Quốc đang theo đuổi ý tưởng mới: một nền tảng máy bay có thể đảm nhiệm cùng lúc vai trò tiêm kích, máy bay tấn công và oanh tạc cơ chiến thuật. Đây là hướng tiếp cận đầy tham vọng, vốn từng được các nhà thiết kế phương Tây cân nhắc nhưng ít khi áp dụng vì độ phức tạp kỹ thuật và chi phí vượt trội.
Nếu J-36 thực sự có thể mang vũ khí tấn công tầm xa như B-2, nhưng vẫn cơ động và hoạt động tiền phương như tiêm kích, thì đây sẽ là mối đe dọa chiến lược không nhỏ đối với ưu thế trên không của Mỹ và đồng minh tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Dù vậy, như mọi chương trình máy bay thế hệ mới, sự khác biệt thực sự sẽ không nằm ở hình dáng bên ngoài, mà ở các yếu tố “vô hình”: cảm biến, thuật toán điều khiển hỏa lực, mạng kết nối và hệ thống điện tử hàng không.
Follow page: Vietnam Stats
Xem thêm: B-21 Raider: Tại sao “kẻ kế nhiệm” này lại vượt xa B-2 Spirit
Vietnamese 
English 