Nội dung bài viết
Người không có quốc tịch là ai?
Người vô quốc tịch là những cá nhân không được bất kỳ quốc gia nào công nhận là công dân. Họ không có giấy tờ hợp pháp, không được tiếp cận giáo dục, y tế, thị trường lao động và các quyền cơ bản khác. Tình trạng này khiến họ dễ trở thành nạn nhân của bóc lột, phân biệt đối xử và bị đẩy ra ngoài lề xã hội.
Quốc gia có nhiều người không có quốc tịch nhất
Theo dữ liệu mới nhất từ UNHCR năm 2023, Bangladesh là quốc gia đứng đầu thế giới về số lượng người vô quốc tịch, với con số lên tới 971.898 người. Nguyên nhân chính là do sự hiện diện của cộng đồng Rohingya, những người bị trục xuất khỏi Myanmar và không được công nhận quyền công dân tại nơi tị nạn.
Đứng thứ hai là Bờ Biển Ngà (Côte d’Ivoire) với 930.978 người. Tại đây, yếu tố lịch sử và sự phức tạp trong luật quốc tịch đã khiến nhiều người sinh ra trên lãnh thổ không thể chứng minh quyền công dân.
Myanmar – nơi có cộng đồng người Rohingya bị chính phủ từ chối công nhận – đứng thứ ba với 632.789 người. Đây là trường hợp điển hình cho việc sử dụng luật quốc tịch như một công cụ phân biệt sắc tộc.
Một số quốc gia khác có số lượng lớn người vô quốc tịch bao gồm Thái Lan (587.132 người), Latvia (180.614), Kuwait, Syria, Kazakhstan, và các nước vùng Balkan.
Nguyên nhân gây ra tình trạng không có quốc tịch
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng vô quốc tịch đến từ sự kết hợp giữa hệ thống pháp luật hạn chế và yếu tố xã hội, lịch sử.
Thứ nhất, nhiều quốc gia chỉ cho phép con cái được nhận quốc tịch thông qua cha. Trong các trường hợp người cha mất tích, ly hôn hoặc không có giấy tờ, đứa trẻ sinh ra sẽ bị kẹt giữa khoảng trống pháp lý, không có quốc tịch hợp pháp.
Thứ hai, tình trạng phân biệt sắc tộc và tôn giáo là nguyên nhân phổ biến. Chính phủ một số nước đã sử dụng luật quốc tịch như công cụ để loại trừ các nhóm thiểu số, như trường hợp người Rohingya tại Myanmar.
Ngoài ra, các biến động địa chính trị như thay đổi biên giới, chiến tranh, sáp nhập hoặc ly khai lãnh thổ cũng khiến nhiều người bị mất quốc tịch hoặc không thể đăng ký lại.
Một số chính phủ thậm chí còn tước quốc tịch như một hình thức trừng phạt, điều này đi ngược lại các nguyên tắc cơ bản về nhân quyền và công pháp quốc tế.
Hệ lụy xã hội và thách thức toàn cầu
Tình trạng vô quốc tịch không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn là cuộc khủng hoảng nhân đạo. Người vô quốc tịch thường sống trong nghèo đói, không có quyền sở hữu tài sản, không thể đi học, đi làm, hay thậm chí kết hôn hợp pháp. Họ dễ trở thành đối tượng của nạn buôn người, lao động cưỡng bức và bạo lực.
Bên cạnh đó, sự tồn tại của hàng triệu người không quốc tịch cũng tạo ra những rào cản trong việc quản lý dân cư, hoạch định chính sách an sinh và duy trì ổn định xã hội tại nhiều quốc gia.
Giải pháp và cam kết quốc tế
Liên Hợp Quốc đã đặt mục tiêu chấm dứt tình trạng vô quốc tịch vào năm 2030 thông qua chiến dịch toàn cầu mang tên “I Belong”. Tuy nhiên, để đạt được điều này đòi hỏi sự thay đổi sâu rộng trong luật quốc tịch tại nhiều quốc gia, cũng như ý chí chính trị từ các chính phủ.
Các giải pháp được khuyến nghị bao gồm:
- Cải cách luật để cho phép trẻ em được thừa hưởng quốc tịch từ mẹ
- Cấp quốc tịch cho những người sinh ra trên lãnh thổ nếu không có quốc tịch khác
- Xóa bỏ các quy định phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc hoặc nguồn gốc
Tầm quan trọng của dữ liệu và minh bạch
Việc công bố danh sách các quốc gia có nhiều người vô quốc tịch nhất đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao nhận thức toàn cầu. Dữ liệu đáng tin cậy từ UNHCR và các tổ chức quốc tế sẽ giúp định hình các chính sách công bằng, nhân đạo và thực tế hơn trong xử lý vấn đề này.
Follow page: Vietnam Stats
Xem thêm: Vương Nghị: bộ não điều khiển chiến lược toàn cầu của Trung Quốc
Vietnamese 
English 