Nội dung bài viết
Bức tranh chính trị và sự chuyển giao quyền lực
Trong giai đoạn tranh cử, ông đã tận dụng tối đa mối quan hệ với Jokowi để tạo dựng hình ảnh “người kế thừa chính thức”, đồng thời đưa con trai Tổng thống mãn nhiệm – Gibran Rakabuming Raka – trở thành ứng viên phó tổng thống và sau đó trúng cử. Sự sắp xếp này củng cố liên minh chính trị nhưng cũng tạo ra nhiều hoài nghi về sự độc lập trong hoạch định chính sách của chính phủ mới.
Prabowo lên nắm quyền trong bối cảnh Indonesia được đánh giá là một trong những nền kinh tế lớn tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á, đồng thời sở hữu vị trí địa chiến lược trọng yếu, nằm giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Tuy nhiên, ông phải đối mặt với những bài toán phức tạp: quản lý thâm hụt ngân sách, kiểm soát nợ công, duy trì niềm tin của giới đầu tư quốc tế, trong khi vẫn thực hiện những lời hứa tranh cử đầy tham vọng.
Chi tiêu quốc phòng tăng mạnh
Một trong những ưu tiên đầu tiên của Prabowo là tăng ngân sách quốc phòng. Với kinh nghiệm quân sự, ông luôn coi việc hiện đại hóa lực lượng vũ trang là trụ cột chiến lược.
Trong ngân sách 2025, chi tiêu quốc phòng chiếm tỷ trọng cao hơn đáng kể so với giai đoạn trước, tập trung vào:
- Mua sắm vũ khí và thiết bị quân sự hiện đại.
- Tăng cường năng lực công nghiệp quốc phòng trong nước.
- Xây dựng hạ tầng chiến lược, bao gồm căn cứ hải quân, không quân tại các điểm nóng an ninh.
Prabowo lý giải rằng Indonesia – một quốc gia quần đảo với hơn 17.000 đảo – cần khả năng răn đe và bảo vệ chủ quyền trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ – Trung leo thang ở khu vực. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta không thể mãi phụ thuộc vào các cường quốc khác. Indonesia phải có khả năng phòng thủ tự chủ.”
Tuy nhiên, mức chi tiêu này cũng làm dấy lên lo ngại về áp lực ngân sách, khi nhiều lĩnh vực dân sinh như y tế, giáo dục, cơ sở hạ tầng xã hội có nguy cơ bị thu hẹp.
Quỹ đầu tư nhà nước “Danantara”
Điểm nổi bật khác trong chính sách kinh tế của Prabowo là thành lập quỹ đầu tư nhà nước mới có tên Danantara. Đây được coi là “đứa con tinh thần” của ông, lấy cảm hứng từ các quỹ đầu tư quốc gia ở Trung Đông và một phần từ mô hình Temasek (Singapore).
Đặc điểm chính:
- Vốn điều lệ ban đầu khoảng 7,5 tỷ USD.
- Nguồn vốn đến từ cổ phần nhà nước tại các tập đoàn lớn, lợi nhuận từ khai khoáng và năng lượng.
- Mục tiêu: đầu tư vào các dự án chiến lược, từ khai khoáng niken, luyện thép, đến hạ tầng quốc phòng và nông nghiệp công nghệ cao.
- Hoạt động dưới sự giám sát của văn phòng tổng thống, khiến nhiều chuyên gia lo ngại về tính minh bạch và khả năng chính trị hóa.
Các nhà quan sát so sánh Danantara với quỹ Nusantara Capital City (IKN) – dự án chuyển thủ đô sang Borneo mà Jokowi để lại. Nếu như IKN tiêu tốn hàng chục tỷ USD vốn đầu tư công, thì Danantara lại nhắm đến việc tập trung nguồn lực quốc gia theo định hướng mà Prabowo đặt ra.
Một chuyên gia kinh tế thuộc Đại học Indonesia nhận xét: “Danantara là công cụ quyền lực của tổng thống. Nó có thể giúp Indonesia bứt phá, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ biến thành ‘cỗ máy chính trị’ phục vụ lợi ích nhóm.”
Áp lực tài chính và thị trường
Những quyết định chi tiêu lớn của Prabowo đang khiến giới đầu tư và tổ chức tài chính quốc tế theo dõi sát sao.
- Đồng rupiah đã trải qua biến động mạnh sau bầu cử, mất giá khoảng 5% so với USD trong quý II/2025, phần nào phản ánh lo ngại về thâm hụt ngân sách.
- Trái phiếu chính phủ chứng kiến làn sóng bán tháo ngắn hạn, khiến lợi suất tăng, trước khi Ngân hàng Trung ương Indonesia phải can thiệp.
- Tín nhiệm quốc gia: Các tổ chức xếp hạng tín nhiệm cảnh báo khả năng nợ công vượt ngưỡng an toàn nếu chính phủ không kiểm soát chi tiêu.
IMF và Ngân hàng Thế giới đều đưa ra khuyến nghị: Indonesia cần duy trì kỷ luật tài khóa, tránh để tham vọng chính trị ngắn hạn ảnh hưởng đến ổn định vĩ mô.
Ngoài ra, một điểm nhấn chính trị quan trọng là tin đồn Bộ trưởng Tài chính Sri Mulyani có thể rời nội các. Bà được xem là “người bảo vệ kỷ luật ngân sách” trong thời Jokowi, và nếu vắng bà, niềm tin của giới đầu tư nước ngoài sẽ bị lung lay.
Tham vọng công nghiệp và tự cường kinh tế
Prabowo cam kết xây dựng một Indonesia tự cường, không phụ thuộc vào nhập khẩu. Chính sách này thể hiện rõ trong 3 lĩnh vực:
1. Nông nghiệp
- Đầu tư mạnh vào sản xuất gạo, ngô, đậu nành.
- Ứng dụng công nghệ hiện đại để tăng năng suất.
- Giảm nhập khẩu lương thực, hướng tới an ninh lương thực quốc gia.
2. Công nghiệp niken và chuỗi cung ứng xe điện
- Indonesia hiện chiếm khoảng 50% trữ lượng niken toàn cầu.
- Prabowo muốn biến nước này thành trung tâm chế biến niken, sản xuất pin và xe điện, cạnh tranh trực tiếp với Trung Quốc.
- Chính phủ cam kết ưu tiên Danantara đầu tư vào các dự án luyện niken và hợp tác với các tập đoàn toàn cầu.
3. Công nghiệp quốc phòng
- Mục tiêu xây dựng hệ sinh thái sản xuất vũ khí trong nước.
- Giảm nhập khẩu, tăng xuất khẩu vũ khí sang các quốc gia đang phát triển.
- Tạo công ăn việc làm, thúc đẩy công nghệ quốc gia.
Hình ảnh và phong cách lãnh đạo
Prabowo thường xuất hiện trước công chúng với phong cách quyết liệt, mang tính dân tộc chủ nghĩa. Trong nhiều bài phát biểu, ông nhắc lại lịch sử chống thực dân, nhấn mạnh tinh thần “Indonesia vĩ đại”.
Đối với nhiều người dân, hình ảnh một nhà lãnh đạo mạnh mẽ mang lại niềm tin. Nhưng với giới học giả, cách tiếp cận này tiềm ẩn rủi ro nếu bị đẩy quá xa, dẫn đến chủ nghĩa bảo hộ và căng thẳng với các đối tác thương mại.
Một nhà phân tích chính trị tại Jakarta bình luận: “Prabowo đang thử kết hợp di sản phát triển kinh tế của Jokowi với chủ nghĩa dân tộc quân sự. Thành công hay thất bại sẽ quyết định vị thế của Indonesia trong thập kỷ tới.”
Triển vọng và thách thức
Trong 5 năm tới, Indonesia dưới thời Prabowo sẽ phải đối diện nhiều thách thức:
- Duy trì tăng trưởng trên 5%/năm trong khi kiểm soát lạm phát và nợ công.
- Giữ niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài giữa lúc chi tiêu công bùng nổ.
- Thực hiện lời hứa tự cường kinh tế nhưng không rơi vào bẫy bảo hộ.
- Cân bằng giữa tham vọng quốc phòng với nhu cầu dân sinh.
- Bảo đảm Danantara vận hành minh bạch, hiệu quả, tránh biến thành “quỹ chính trị”.
Indonesia có tiềm năng trở thành trung tâm kinh tế và địa chính trị của Đông Nam Á. Nhưng điều đó phụ thuộc vào khả năng của Prabowo trong việc điều hành – liệu ông có thể biến sự quyết liệt thành kết quả thực chất, hay sẽ lặp lại vòng xoáy chi tiêu – nợ nần vốn từng ám ảnh nhiều quốc gia mới nổi.
Folow page: Vietnam Economy
Xem thêm: Trung Quốc: “Quá lớn” để Mỹ trừng phạt như phần còn lại của thế giới?
Vietnamese 
English 