Nội dung bài viết
Visual Capitalist đã tổng hợp và trực quan hóa dữ liệu về nợ công toàn cầu theo quốc gia, sử dụng nguồn từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để cho thấy mức độ chênh lệch đáng kể giữa các quốc gia.

Nợ công toàn cầu tính theo GDP
Để so sánh giữa các quốc gia có quy mô kinh tế khác nhau, tỷ lệ nợ công được đo bằng phần trăm so với GDP. Theo IMF, mức trung bình toàn cầu năm 2024 là khoảng 92%. Nguồn: IMF
Các quốc gia có nợ công cao nhất (tính theo % GDP)
- Nhật Bản: 255%
- Ý: 144%
- Mỹ: 122%
- Pháp: 110%
- Vương quốc Anh: 104%
Nhật Bản là quốc gia có tỷ lệ nợ công cao nhất thế giới, phần lớn do mô hình tài khóa kéo dài hàng thập kỷ nhằm kích thích kinh tế trong môi trường lạm phát thấp. Mỹ, dù có nền kinh tế lớn nhất thế giới, vẫn đứng trong top 5 về tỷ lệ nợ công.
Các quốc gia có nợ công thấp
- Macau: 0%
- Hồng Kông: 2%
- Brunei: 2%
- Estonia: 18%
- UAE: 30%
Các nền kinh tế nhỏ, thặng dư ngân sách cao hoặc có nguồn thu ổn định từ tài nguyên (như dầu mỏ) thường có tỷ lệ nợ công rất thấp. Tuy nhiên, quy mô kinh tế của họ cũng nhỏ hơn đáng kể.
Nợ công tính theo giá trị tuyệt đối (USD)
Nếu xét theo tổng số nợ (giá trị tuyệt đối bằng USD), các quốc gia có nền kinh tế lớn nhất sẽ đứng đầu danh sách:
- Mỹ: 34 nghìn tỷ USD
- Nhật Bản: 9,6 nghìn tỷ USD
- Trung Quốc: 6,4 nghìn tỷ USD
- Pháp: 3,5 nghìn tỷ USD
- Ý: 3,1 nghìn tỷ USD
Mỹ hiện là quốc gia có tổng nợ chính phủ lớn nhất thế giới, chiếm hơn 1/3 tổng nợ công toàn cầu. Dù tỷ lệ nợ trên GDP của Mỹ chỉ vào khoảng 120% – thấp hơn nhiều so với mức trên 250% của Nhật Bản – nhưng nhờ quy mô nền kinh tế khổng lồ, tổng số nợ tuyệt đối của Mỹ vẫn ở mức vô địch toàn cầu, vượt xa bất kỳ quốc gia nào khác.
Nguyên nhân chủ yếu đến từ các khoản chi tiêu lớn như ngân sách quốc phòng hàng năm, các gói cứu trợ khổng lồ sau khủng hoảng 2008 và đại dịch COVID-19, cùng với chính sách tài khóa mở rộng dựa vào phát hành trái phiếu. Nhờ vị thế đặc biệt của đồng USD, Mỹ có thể vay nợ với lãi suất thấp hơn mặt bằng chung và duy trì khả năng chi tiêu vượt thu trong nhiều thập kỷ.
Tuy nhiên, tình trạng nợ cao cũng đặt nước Mỹ trước nhiều thách thức trong dài hạn: chi phí lãi vay tăng, nguy cơ mất niềm tin từ thị trường trái phiếu quốc tế, hoặc những khủng hoảng lặp lại như vỡ trần nợ và đóng cửa chính phủ. Dù vậy, với vai trò của USD trong hệ thống tài chính toàn cầu, Mỹ vẫn giữ được “đặc quyền vay nợ” mà ít quốc gia nào có được.
Vấn đề bền vững tài khóa
Mức nợ cao không nhất thiết đồng nghĩa với khủng hoảng, đặc biệt đối với các quốc gia có đồng tiền dự trữ quốc tế (như Mỹ) hoặc có mức lãi suất thấp. Tuy nhiên, trong môi trường lãi suất tăng và tăng trưởng chậm, chi phí vay nợ sẽ trở thành gánh nặng lớn đối với ngân sách.
IMF cũng cảnh báo rằng nhiều nước đang phát triển có thể rơi vào tình trạng mất khả năng chi trả nếu tiếp tục vay nợ bằng ngoại tệ trong khi đồng nội tệ mất giá và lãi suất quốc tế cao.
Tổng quan
Biểu đồ của Visual Capitalist cung cấp cái nhìn trực quan, dễ tiếp cận về tình hình nợ công toàn cầu. Nó cho thấy không chỉ quy mô nợ mà còn sự đa dạng trong mức độ tài khóa giữa các nền kinh tế.
Trong bối cảnh thế giới bước vào giai đoạn điều chỉnh tài chính sau các gói kích thích lớn thời hậu COVID-19, nợ công sẽ tiếp tục là một chủ đề nóng trong các diễn đàn chính sách, từ G20 đến các tổ chức tài chính quốc tế.
